Giữa guồng quay hối hả của cuộc sống hiện đại, khi sự tiện lợi lên ngôi và tiêu dùng nhanh trở thành thói quen, một làn gió mới đang thổi vào Việt Nam. Đó là sự trỗi dậy mạnh mẽ của lối sống xanh, đặc biệt được giới trẻ đón nhận như một phong cách sống thời thượng và có trách nhiệm. Tuy nhiên, liệu sống xanh có thực sự là một điều xa xỉ, đòi hỏi những hy sinh lớn lao về tài chính và sự tiện nghi? Câu trả lời, có lẽ, nằm ở cách chúng ta nhìn nhận và thực hành nó.
“Mang chai, đổi áo”, mua bán đồ thanh lý, hạn chế sử dụng đồ nhựa… hàng loạt hành động nhỏ đang được lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội Việt Nam, minh chứng cho sức hút của lối sống xanh. Cụm hashtag #songxanh không chỉ đơn thuần là một trào lưu nhất thời, mà còn là biểu hiện của một thế hệ trẻ ngày càng ý thức hơn về tác động của mình đến môi trường.
Những bài viết, video chia sẻ kinh nghiệm sống xanh, mẹo tái chế, review sản phẩm thân thiện môi trường… thu hút hàng nghìn lượt tương tác, cho thấy sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng đến vấn đề này. Mạng xã hội, từ một nơi giải trí với những “meme” và câu nói viral, đã trở thành một “trường học” nơi giới trẻ học hỏi, chia sẻ và truyền cảm hứng cho nhau về những giá trị sống bền vững.
Một trong những gương mặt nổi bật trong cộng đồng sống xanh tại Việt Nam là Merida Lam, chủ nhân kênh TikTok @thewatergirl2008. Giống như Merida Lam trong bài báo gốc, cô bạn này đã thu hút hơn 22 nghìn người theo dõi bằng những video chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và giải mã những hiểu lầm thường gặp khi thực hành lối sống xanh.
Lam, sinh năm 2001 và hiện đang làm quản lý KOLs tại TP.HCM, đã biến những góc quen thuộc trong căn nhà mình thành một “studio” sáng tạo, nơi cô truyền tải thông điệp về một cuộc sống gần gũi với thiên nhiên, tiết kiệm và có trách nhiệm.
Lam chia sẻ, bí quyết để sống xanh không nằm ở những sản phẩm đắt tiền hay những hành động hào nhoáng, mà nằm ở việc “ngược dòng thời gian”, học hỏi từ lối sống “cần – kiệm” của ông bà, cha mẹ ngày xưa.
“Các bà, các mẹ ngày trước khi đi chợ về thường giữ lại túi nilon còn sạch, gấp gọn để lần sau sử dụng tiếp. Cả thói quen bán chai nhựa, hộp carton cho các vựa ve chai nữa. Dù lúc đó ông bà thực hiện theo bản năng vì điều kiện không dư dả chứ không phải vì ý thức về môi trường nhiều, nhưng giảm thải bằng cách sử dụng nhiều lần, kéo dài vòng đời sản phẩm là bản chất của sống xanh,” Lam chia sẻ.
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn thời bao cấp tại Việt Nam, việc “tái chế” và “tận dụng” mọi thứ là một phần tất yếu của cuộc sống. Từ việc vá quần áo sờn rách, sửa chữa đồ dùng hỏng hóc, đến việc thu gom phế liệu để đổi lấy những vật dụng cần thiết, người Việt Nam đã hình thành một thói quen tiết kiệm và trân trọng tài nguyên.
Ngày nay, khi kinh tế phát triển và đời sống được nâng cao, thói quen này dần bị lãng quên. Tuy nhiên, lối sống xanh đang dần khơi dậy những giá trị truyền thống tốt đẹp này, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc tiết kiệm, tái sử dụng và giảm thiểu rác thải.
Theo Lam, để “nhập môn” sống xanh, chúng ta chỉ cần nhớ hai gạch đầu dòng: giảm rác thải và tiêu dùng có ý thức. Điều này có nghĩa là:
Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Việt Nam thải ra khoảng 1.8 triệu tấn rác thải nhựa mỗi năm, trong đó một lượng lớn bị thải ra biển. Điều này gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với hệ sinh thái biển và sức khỏe con người.
Tuy nhiên, cũng có những tín hiệu tích cực. Một khảo sát gần đây cho thấy, hơn 70% người Việt Nam được hỏi bày tỏ sự quan tâm đến các vấn đề môi trường và sẵn sàng thay đổi thói quen tiêu dùng để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Trong những năm gần đây, nhiều chiến dịch “nói không với túi nilon” đã được triển khai trên khắp cả nước, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân. Các siêu thị, cửa hàng khuyến khích khách hàng sử dụng túi vải, túi giấy hoặc mang theo túi cá nhân khi mua sắm.
“Chúng tôi nhận thấy, sau khi triển khai chiến dịch ‘nói không với túi nilon’, lượng túi nilon sử dụng tại siêu thị đã giảm đáng kể. Điều này cho thấy, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng ý thức hơn về tác hại của túi nilon và sẵn sàng thay đổi thói quen để bảo vệ môi trường,” đại diện một chuỗi siêu thị lớn chia sẻ.
Lam cho rằng, thách thức lớn nhất khi theo đuổi lối sống xanh chính là sự tiện lợi. Trong xã hội hiện đại, chúng ta đã quá quen với việc sử dụng đồ dùng một lần, mua sắm trực tuyến và tận hưởng những tiện nghi mà công nghệ mang lại. Việc từ bỏ những thói quen này đòi hỏi sự kiên nhẫn, quyết tâm và sẵn sàng hy sinh một phần sự tiện nghi.
Thói quen “order online” đã trở nên phổ biến tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19. Tuy nhiên, việc này cũng gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường, khi hàng triệu gói hàng được vận chuyển mỗi ngày, sử dụng một lượng lớn bao bì nhựa và tạo ra khí thải carbon.
Để giảm thiểu tác động này, chúng ta có thể lựa chọn những cửa hàng có chính sách giao hàng thân thiện môi trường, tái sử dụng bao bì hoặc lựa chọn hình thức nhận hàng tại điểm giao dịch.
Lam nhấn mạnh, sống xanh không phải là một “cuộc cách mạng” đòi hỏi chúng ta phải thay đổi hoàn toàn lối sống của mình ngay lập tức, mà là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự kiên nhẫn, bền bỉ và không ngừng học hỏi.
“Đừng quá áp lực về việc phải sống xanh một cách hoàn hảo. Hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất, thay đổi từng chút một và biến nó thành một thói quen. Quan trọng là bạn đang đi đúng hướng và có ý thức về trách nhiệm của mình đối với môi trường,” Lam chia sẻ.
Lối sống xanh không chỉ là một trào lưu nhất thời, mà còn là một sự lựa chọn thông minh và có trách nhiệm, mang lại lợi ích cho cả bản thân và cộng đồng. Bằng cách giảm thiểu rác thải, tiết kiệm tài nguyên và tiêu dùng có ý thức, chúng ta đang góp phần bảo vệ môi trường, cải thiện sức khỏe và xây dựng một tương lai bền vững cho thế hệ sau. Hãy bắt đầu hành trình sống xanh của bạn ngay hôm nay, bằng những hành động nhỏ nhất, nhưng ý nghĩa nhất.